Vragen en antwoorden voor inwoners en bedrijven

COVID-19 virus vormt waarschijnlijk geen risico in afvalwater. En dus en zeker geen verhoogd risico. Daarom geven RIVM en WHO (en andere gezondheidsdiensten, zoals US CDC) allemaal aan dat de normale beschermings- en hygiëne maatregelen voldoende zijn. COVID-19 is een (corona)virus en behoort tot de groep van virussen met een omhulsel (envelop), waar ook het griepvirus bij hoort. Dat membraan maakt dit type virussen zeer vatbaar voor routinematig gebruikte desinfectiemethoden en zeep. Anders gezegd; het virus is goed te bestrijden door desinfectie en zeep.

Er is geen bewijs dat het COVID-19 virus wordt overgedragen via afvalwatersystemen, met of zonder afvalwaterbehandeling. Er zijn ook geen signalen uit de door COVID-19 getroffen landen dat afvalwater een verspreidingsroute is. Het virus is weliswaar aangetroffen in de ontlasting van besmette patiënten, maar het merendeel daarvan is dan al niet meer infectieus. In het riool zijn geen infectieuze (besmettelijke) COVID-19 virussen gevonden.

In Nederland is door RIVM en KWR erfelijk materiaal ‘RNA’ genaamd (vergelijkbaar met ‘DNA’) van het COVID-19 virus in afvalwater aangetroffen. Het vinden van erfelijk materiaal van het COVID-19-virus duidt niet op de aanwezigheid van het besmettelijke virus. Het virus-RNA kan lange tijd blijven bestaan nadat het virus zijn infectievermogen heeft verloren. Het vinden van het erfelijk materiaal van COVID-19 in rioolwater is niet onverwacht. Het geeft geen aanleiding om aanvullende beschermingsmaatregelen te nemen.

In Nederland, maar ook in andere landen, worden monsters verzameld uit het rioolnetwerk om erfelijk materiaal van het COVID-19 virus in afvalwater op te sporen. Doel is om het riool als spiegel van de bevolking te gebruiken. Via het rioolwater dat bij de afvalwaterzuivering aankomt kan met één monster een gebied of stad in een keer worden gescreend. Door die metingen is het mogelijk om een indicatie te krijgen van het aantal besmettingen in een bepaald gebied of stad. Zo kan rioolwateronderzoek helpen om te bepalen hoeveel COVID-19 onder de bevolking voorkomt en of dat meer of minder wordt.

Nu.nl legt in een filmpje uit: waarom wordt er in jouw ontlasting gezocht naar het coronavirus?

Het virus is tot op heden nog niet gemeten in het gezuiverde water van rioolwaterzuiveringsinstallaties (effluent). Het is belangrijk dat mensen contact met rioolwater vermijden. De rioolwaterzuiveringen lozen hun gezuiverde water op oppervlaktewateren zoals sloten, rivieren, meren en boezemkanalen. Het is altijd af te raden om in de buurt van die lozingspunten te gaan zwemmen of om op een andere manier contact met het water op die plek te hebben. Het coronavirus betekent geen wijziging van deze aanbeveling.

Onderzoeksbureau KWR doet onderzoek naar corona in rioolwater om de viruscirculatie in een populatie (stad of gemeente) te meten. Met de resultaten van dit onderzoek heeft de watersector waardevolle extra informatie in handen over de verspreiding van het virus onder de bevolking. De waterschappen houden de onderzoeksresultaten bij en volgen deze waar nodig op. Belangrijke voorlopige conclusie van het onderzoek is dat het risico om COVID-19 via contact met rioolwater (aerosolen) op te lopen, zeer gering is.

Wanneer u op het terrein van een rioolwaterzuivering of bij een rioolgemaal werk moet uitvoeren, adviseren wij u om u aan dezelfde regels te houden als onze medewerkers. Gebruik persoonlijke beschermingsmiddelen zoals beschermende buitenkleding, handschoenen, laarzen, veiligheidsbril, masker en/of gezichtsbescherming-FFP3. Al deze maatregelen om veilig met afvalwater te werken staan in de arbocatalogus van de waterschappen (deel 5 Omgaan met biologische agentia).

Waterschap Vallei en Veluwe volgt de landelijke richtlijnen van RIVM op de voet en volgt nauwkeurig de liveblog van STOWA (Stichting Toegepast Onderzoek Waterbeheer) over riool en corona. Hier is altijd de meest actuele informatie over dit onderwerp te vinden. Met specifieke vragen kunt u ook altijd terecht bij de STOWA.

Door praten, hoesten of niezen van een geïnfecteerd persoon wordt het coronavirus verspreid. Het coronavirus is vooralsnog niet terug te zien in het gezuiverde water dat een zuiveringsinstallatie (rwzi) verlaat. Het virus gedijt niet goed in (riool)water. Het RIVM ziet geen verhoogd risico op besmetting van omwonenden via gezuiverd water dat een zuivering verlaat.