Dromen én doen

“Het waterschap heeft hier bij de beek meer oever gecreëerd, met riet en inkepingen. Op die manier kunnen de vogels en vissen zich hier beter voortplanten en krijgen ze meer ruimte”, zegt Wilhelmine Rambonnet, voorzitter van het jeugdbestuur van Waterschap Vallei en Veluwe. Ze gebaart naar de Eekterbeek, bij Elburg, waar het water rustig door een stuw stroomt en vissen af en toe een rimpeling veroorzaken. Wilhelmine kent het gebied rondom de beek op haar duimpje.

Ik woon in de buurt en wandel hier vaak. Mijn vader vertelde me tijdens zulke wandelingen soms meer over het gebied, dat het beheerd wordt door het waterschap en wat het waterschap hier allemaal doet.

Door de gesprekken met haar vader kreeg Wilhelmine, nu 17 jaar oud, interesse in de wereld van het waterschap. Toen ze in 2020 een vacature zag voor jeugdbestuurder bij Waterschap Vallei en Veluwe reageerde ze enthousiast. “Ik dacht: ik woon hier in het groen, met natuur die het waterschap beheert om me heen. Maar ik weet niet wat dat waterschap nog meer doet en waarom dat belangrijk is. Als ik het al niet weet, dan weten mensen die minder groen in de buurt hebben het helemaal niet”, legt ze uit. Bovendien voelde ze de behoefte om écht iets te doen voor de natuur.
Bij klimaatdemonstraties voelde ik me vaak een beetje machteloos. Er moeten nú dingen worden gedaan voor het klimaat. Als jeugdbestuurder kan ik actief mijn steentje bijdragen. Bij de installatie van Marijn Ornstein als dijkgraaf in 2021 mocht Wilhelmine een speech geven. Daarin stelde ze dat ze graag meer jongeren om zich heen wilde verzamelen om ideeën en plannen mee te bespreken. En mee uit te voeren natuurlijk. “Marijn heeft dat direct vol enthousiasme opgepakt en zo is het balletje gaan rollen”, zegt Wilhelmine met een lach. Dat leidde er uiteindelijk toe dat in september 2021 een jeugdbestuur van maar liefst zeven jongeren tussen de 14 en 17 jaar oud werd geïnstalleerd.

Een van de jeugdbestuurders is de 15-jarige Meysam Khalil. Ze wilde graag politiek actief worden. “De gemiddelde leeftijd in de politiek kan wat mij betreft wel wat omlaag. En ik denk dat jongeren anders naar onderwerpen als klimaat en waterbewustzijn kijken. Met een meer toekomstgerichte blik. Ik dacht: als ik iets wil zien veranderen, moet ik er zelf voor gaan. Dus toen ik vanuit mijn gemeente een mailtje kreeg met een vacature voor het jeugdbestuur, meldde ik me aan.”

Een schoolopdracht om een braakliggend terrein bij het station in Harderwijk te verfraaien wekte haar interesse in het vergroenen van de leefomgeving. “Vanuit de opdracht dacht ik natuurlijk aan huizen en winkels, maar ik vond klimaat en water ook een belangrijk aspect. Door die opdracht dacht ik: kan ik daar niet wat mee doen bij het waterschap?”, zegt ze. Eenmaal in het bestuur leek een braakliggend terrein aanpakken haar een wat te grote klus. “Maar een schoolplein groener maken leek me wel haalbaar.” Meysam ging met verschillende mensen binnen het waterschap in gesprek over hoe ze het kon aanpakken, het vergroenen van schoolpleinen.

Ons idee is om scholen te informeren over hoe ze dat kunnen doen. Als ze geïnteresseerd zijn, willen we ze motiveren om verdere stappen te zetten. Ik heb veel gesprekken gevoerd over hoe we dit kunnen doen en wil in de toekomst met waterschappers mee naar een school.

Zoals Meysam bezig is met groene schoolpleinen, heeft elk van de jeugdbestuurders een project. Voor sommige projecten werken twee jeugdbestuurders samen. Zo werkt Wilhelmine samen met een van de andere bestuurders aan het verbeteren van de bodem. “Dat hangt samen met het vergroenen van de leefomgeving, want de bodem is belangrijk voor het afvoeren van water en voor de leefomgeving van planten en dieren”, zegt ze. De twee gebruiken daarbij de ‘schattige kleine egel’, in Wilhelmines woorden, als uitgangspunt. Tijdens onze research ontdekten we in een artikel dat egels een steeds minder grote leefomgeving hebben. Doordat mensen vaker een stenen tuin hebben, maar ook doordat er in woonwijken bladverzamelplaatsen zijn. Ze halen al het blad dus weg, waardoor egels geen thuis meer hebben. Daarom leggen we mensen uit waarom het slim is om meer ruimte te maken voor blad, groen en egelhuisjes. En dat het belangrijk is om niet alleen tegels of gras in de tuin te hebben. We gebruiken de leefomgeving van de egel om mensen te motiveren hun tuin te vergroenen, zodat water beter wordt vastgehouden. Alle projecten van de jeugdbestuurders staan samen op een bestuursagenda. Wilhelmine:

We hebben onze interesses op het gebied van water en groen compacter gemaakt en, met hulp van het waterschap, uitgeschreven tot een bestuursagenda. Nu heeft iedereen een eigen richting en project.

Dat beïnvloedt het zeewaterniveau. Vooral in Nederland moeten we daarvoor uitkijken. Als we dat niet doen, ligt Nederland over een paar jaar onder water. Ik denk niet dat iemand daar gelukkig van wordt.” Wilhelmine is het daar roerend mee eens. “Als voorzitter vind ik het ook belangrijk dat we de ideeën die we hebben kunnen uitvoeren. Dat we onze doelen echt bereiken.” Of ze zelf uiteindelijk ook bij het waterschap willen werken, weten de dames nog niet. Meysam wil het liefst geneeskunde studeren, Wilhelmine overweegt rechten, economie en bedrijfskunde. “Wat me geruststelt is dat Marijn Ornstein ook rechten gestudeerd heeft. Ze is via allerlei tussenstapjes en leuke banen bij het waterschap terechtgekomen”, zegt ze vrolijk. Als ik de baan op dezelfde manier kan invullen als Marijn, dus veel met mensen praten en echt een steentje bijdragen, zou ik wel dijkgraaf willen worden.