Vraag en antwoord

We werken samen met de gemeente Ede en de provincie aan een oplossing. Daaruit is een oplossing voortgekomen waarbij we het grondwater oppompen en afvoeren.

De stof sulfaat heeft zich in de afgelopen jaren via het grondwater vanaf het voormalige Enka-terrein naar het zuidwesten verplaatst. Dit gebeurt op een diepte van 20 tot 40 meter onder de grond. De snelheid waarmee het sulfaat zich verplaatst is gemiddeld 40 meter per jaar. Het grondwater zit nu onder de wijk Maandereng.

In het vervuilde water zit sulfaat. Sulfaat in het oppervlaktewater kan in warme en droge tijden naar rotte eieren stinken. Maar omdat het sulfaat diep onder de grond zit zal er geen stank zijn. Het vervuilde water zal straks worden opgepompt en afgevoerd. Hiermee wordt voorkomen dat dit probleem kan optreden.

De voormalige Enka fabriek aan de dr. Hartogsweg in Ede heeft het grondwater verontreinigd. Die verontreiniging bestaat uit een verhoogde hoeveelheid sulfaat. Dit blijkt uit onderzoek dat in opdracht van de gemeente Ede is uitgevoerd.

De vervuiling zit diep onder de grond en is daarom nu nog geen probleem. Het grondwater met sulfaat komt - als we er niets aan doen - vanaf 2018 in de Rietkampen aan de oppervlakte in de vijvers en singels. Sulfaat is in de aangetroffen concentratie niet schadelijk voor de gezondheid van mensen. Wel kan sulfaat in oppervlaktewater in warme en droge tijden naar rotte eieren stinken.

Om te voorkomen dat er op termijn een probleem gaat ontstaan, werken provincie, waterschap, gemeente Ede en Wageningen nu aan een oplossing.

In het grondwater zit teveel sulfaat*. Sulfaat is in de huidige concentraties niet schadelijk voor de gezondheid van mensen. Wel kan sulfaat in warme en droge tijden naar rotte eieren stinken. We gaan het grondwater met sulfaat afvoeren. Dit geeft geen risico’s voor mens, dier en natuur.

• Voor mensen?
  Sulfaat is niet schadelijk voor de gezondheid van mensen. Wel kan sulfaat in warme en droge tijden naar rotte eieren stinken. Maar het sulfaat zit nu nog diep onder de grond dus is dit nu nog niet aan de orde.
• Voor mijn huisdieren?
  Op dit moment zit het sulfaat nog niet in het oppervlakte water zoals vijvers en singels. Daardoor is er geen gevaar voor huisdieren. Wanneer een huisdier drinkt van water waarin grote hoeveelheden sulfaat zit, kan het schadelijk zijn (diarree, braken). Op dit moment worden wel verhoogde sulfaatconcentraties gemeten in het oppervlaktewater. De concentraties blijven onder de normen die gelden voor veedrenking. Die normen zijn speciaal opgesteld voor dieren die het merendeel van hun drinkwater onttrekken aan het oppervlaktewater en dus veel grotere hoeveelheden binnenkrijgen. Voor huisdieren ligt dat anders. Die zullen af en toe een paar slokken nemen en krijgen dus slechts heel weinig binnen.

* Sulfaat is opgebouwd uit zwavel en zuurstof. Van nature komt deze stof al voor in het grondwater en oppervlakte water, maar in lage concentraties. Chemisch gezien is het een zogenaamd ion. Als het 'neerslaat' is het een zout. Sulfaat in grondwater is niet schadelijk voor mensen.

Als er nog andere  stoffen in zitten,  dan is het in een beperkte hoeveelheid.  De risico’s van alle stoffen zijn beoordeeld op mens en milieu. Uitsluitend sulfaat is aanleiding voor een vervolgaanpak.

De overige stoffen worden vertraagd door de bodem en zijn minder verspreid. Het afgevoerde water wordt gemonitord op overige verontreinigingen. Indien de normen voor lozing worden overschreden wordt aanvullende zuivering toegepast. Dit is ook opgenomen in het saneringsplan.

Ja, het sulfaat zit diep onder de grond. Er is geen probleem met eigen verbouwde groenten.

Deze afweging is in een eerder stadium door de Provincie gemaakt en wij staan daar volledig achter. Na uitvoerig onderzoek en een second opinion blijkt dat oppompen en afvoeren op dit moment de minst slechte oplossing is. Natuurlijk willen wij ook het liefst zuiveren, maar dit is zowel technisch als financieel helaas geen haalbare optie.

Technisch: een rioolwaterzuivering kan het sulfaat er niet uithalen. Ook voor het zuiveren op locatie is er geen doelmatige methode.

Financieel: De kosten over een periode van honderd jaar zijn bij het zuiveren exhorbitant hoger dan afvoeren en verdunnen in de Nederrijn.

We houden de ontwikkelingen op dit gebied nauwlettend in de gaten, als blijkt dat er nieuwe technieken zijn gaan wij deze mogelijkheden natuurlijk onderzoeken.

Er is een calamiteitenplan, waarin staat hoe we dit zo snel mogelijk oplossen. Overigens is de kans op lekkage zeer gering. Er wordt een detectiesysteem aangelegd om een lekkage te kunnen ontdekken.

Sulfaat is aanleiding voor een vervolgaanpak, omdat deze verontreiniging zich het snelst verspreidt. Over zo’n twintig jaar kunnen ook andere stoffen meekomen, zoals nikkel, zink, chloorkoolwaterstoffen en chloorfenolen. Deze stoffen komen echter in veel lagere hoeveelheden voor, worden vertraagd door de bodem en zijn dus minder verspreid. Het afgevoerde water wordt overigens continu gemonitord en indien nodig wordt zuivering toegepast op overige stoffen.

• tot en met 5 december 2018 kunt u reactie indienen op het MER besluit
• over het leidingtracé kunt u een zienswijze indienen nadat er een aannemer is geselecteerd en deze een definitief ontwerp heeft gemaakt.