Veel gestelde vragen en antwoorden
Algemeen
De dijken in Nederland worden regelmatig getoetst. In 2010 bleek bij toetsing dat de dijk niet voldoet aan de veiligheidsnormen. In situaties van extreem hoog water is de dijk te laag, is de stabiliteit niet overal goed en bestaat de kans dat grondwater onder de dijk doorstroomt en de dijk zo ondergronds verzwakt (onderloopsheid, ook wel piping genoemd).
De dijk moet voldoen aan de norm die is opgenomen in het nieuwe Deltaprogramma. De normen voor de hoogte en sterkte van de IJsseldijk zijn afgeleid van de kans op een doorbraak die maatschappelijk nog acceptabel is. Voor de IJsseldijk tussen Hattem en Wapenveld is dit vastgesteld op 1/3.000 (0,033% kans per jaar). Hierbij is rekening gehouden met verschillende factoren zoals waterdruk, de hoogte en sterkte van de dijk, het aantal inwoners en de economische waarde waarvoor de dijk bescherming biedt.
Het Deltaprogramma legt de veiligheid vast in een “kans”. De kans dat een inwoner in Nederland overlijdt als gevolg van een overstroming, mag nergens in Nederland groter zijn dan 1/100.000.
Primaire waterkeringen zijn de belangrijkste waterkeringen die ons land beschermen tegen overstromingen vanuit de Noordzee, de grote rivieren en het IJssel- en Markermeer. Elke vijf à zes jaar vond een wettelijke toetsing plaats van alle primaire waterkeringen. In deze toetsing is nagegaan of die keringen aan de wettelijke normen voldoen. Toetsrondes hebben plaats gevonden in 2001, 2006 en 2011. Bij deze toetsingen bleek dat een deel van de primaire keringen niet aan de veiligheidsnorm voldoet. Vanaf 2017 wordt om de 12 jaar getoetst.
De nieuwe normen zijn in 2017 vastgesteld en zijn bedoeld om ons land tot en met 2100 veilig te houden. Afhankelijk van klimaatontwikkelingen kunnen normen later weer aangescherpt worden. Elke twaalf jaar worden de dijken getoetst aan de op dat moment geldende normen. We kunnen helaas niet uitsluiten dat de dijken later opnieuw moeten worden verbeterd om het land veilig te houden.
In 2017 is een nieuwe normering ingegaan voor de waterveiligheid. Bij de voorbereidingen voor de verbetering van de IJsseldijk langs het Apeldoorns Kanaal hebben we al rekening gehouden met deze nieuwe normen, zodat de dijk niet opnieuw hoeft te worden getoetst.
Over de IJsseldijk
De dijk beschermt vooral een deel van de stad Hattem en een deel van het gebied tussen Hattem en Wapenveld. De dijk is onderdeel van dijkring 52. Dit is het gebied tussen de IJsseldijk en het Apeldoorns Kanaal tussen Hattem, Apeldoorn en Dieren.
Er is nu geen onveilige situatie. In de toekomst kan een onveilige situatie ontstaan doordat de waterafvoer over de IJssel toeneemt (als gevolg van klimaatverandering). Daarom is de dijk afgekeurd. Om het risico op een overstroming verder te verkleinen zijn we gestart met de voorbereidingen voor de dijkverbetering.
Als gevolg van de dijkverbetering verandert het peil van het Apeldoorns Kanaal niet. Wel is het mogelijk dat in de uitvoeringfase een tijdelijke peilverandering optreedt.
Maatregelen voor verbetering
In 2018 heeft het waterschap het Voorkeursalternatief vastgesteld. Een deel van de dijk wordt verbreed met grond. Andere delen worden door een constructie versterkt. Dit is een damwand in de oever van het kanaal versterkt, afhankelijk van de locatie in combinatie met het ophogen van de bestaande dijk. Zie hier het voorkeursalternatief.
In 2018 is het voorkeursalternatief, de zogenoemde hoofdoplossing, vastgesteld. Dit is een principekeuze over de maatregelen die we nemen om de dijk te versterken (wat doen we waar). staan hierin beschreven. Het VKA wordt nu uitgewerkt tot een gedetailleerd ontwerp (definitief ontwerp). In het voorjaar van 2020 is het definitieve ontwerp bekend.
Het algemeen bestuur van het waterschap maakt de keuze voor het definitieve ontwerp om de dijk te verbeteren. Dit staat gepland voor eind van dit jaar. De provincie Gelderland moet daarna dit besluit goedkeuren (gepland voorjaar 2021).
Het definitieve ontwerp wordt vastgelegd in een projectplan Waterwet. Op het ontwerp van dit projectplan kunt u kan kan een zienswijze worden ingediend. Dit projectplan wordt tegelijk met de andere benodigde hoofdvergunningen ter inzage gelegd. Denk daarbij aan vergunning Wet Natuurbescherming en omgevingsvergunningen. Dit zal naar verwachting medio 2020 zijn. U zult tijdig van op de hoogte gebracht worden van de mogelijkheid om een zienswijze in te dienen, onder andere in regionale media en op de website.
Het is nog niet bekend wat de kosten zijn. Dat hangt af van de maatregelen die genomen moeten worden.
Wonen bij de IJsseldijk
In de verkenningsfase organiseren we werksessies en informatieavonden waaraan inwoners en belanghebbenden kunnen deelnemen. Ook is er een bewonersgroep die meedenkt en het waterschap adviseert over de te maken keuzes.
Nee. De uiterwaarden zijn onderdeel van het buitendijks gebied, het gebied waarin rivieren vrij mogen stromen. Nederlanders die in de uiterwaarden wonen dienen zelf veiligheidsmaatregelen te nemen.
Dit hangt af van de maatregel die wordt gekozen. Het kan zijn dat het waterschap gronden langs de dijk nodig heeft voor de verbetering.
Het waterschap kan zelf niet onteigenen en zal altijd eerst onderzoeken of vrijwillige verkoop van grond mogelijk is. Als dat niet kan, dan vraagt het waterschap aan het Rijk / het ministerie om de gronden te onteigenen voor de dijkverbetering.
Als verkoop van grond aan de orde is, wordt de waarde van de grond door onafhankelijke deskundigen bepaald.
Als er echt geen andere (redelijke) mogelijkheden zijn om de dijk te verbeteren, dan is het mogelijk dat het waterschap een woning (deels) laat verwijderen.
Het waterschap houdt rekening met de wensen van de bewoners voor zover die passen binnen de randvoorwaarden van het Rijk, de provincie, de gemeente en het waterschap om een veilige waterkering te realiseren.
Het waterschap houdt rekening met het uitzicht van bewoners voor zover dit past binnen de randvoorwaarden van het Rijk, de provincie, de gemeente en het waterschap om een veilige waterkering te realiseren.
Het kan zijn dat u beter uw plannen kunt uitstellen tot duidelijk is wat de gevolgen zijn van de dijkverbetering. Wij adviseren uw plannen te bespreken met de omgevingsmanager. U kunt ook contact opnemen met het waterschap, team Vergunningen, om uw plannen te bespreken. De behandeling van uw aanvraag kan aangehouden worden met het oog op de lopende dijkverbetering.
Het kan zijn dat u beter uw plannen kunt uitstellen tot duidelijk is wat de gevolgen zijn van de dijkverbetering. Wij adviseren uw plannen te bespreken met de omgevingsmanager. U kunt ook contact opnemen met het waterschap, team Vergunningen, om uw plannen te bespreken. De behandeling van uw aanvraag kan aangehouden worden met het oog op de lopende dijkverbetering.