Wat we doen tegen de eikenprocessierups?
Dat er elk jaar zoveel rupsen zijn komt doordat zij te weinig natuurlijke vijanden hebben die de rupsen of de eikenprocessievlinders eten. Daarom zet het waterschap zich in om de natuurlijke vijanden van de rupsen weer in en rond eiken terug te krijgen: vooral mezen, boomklevers, kauwtjes en vleermuizen. We hangen nestkasten op en zaaien bloemen en planten in die deze vogels vooral fijn vinden. Als er weer meer vogels en vleermuizen zijn, kunnen er minder overlast gevende rupsen in leven blijven.
Liefst spuiten we zo weinig mogelijk Xentari, omdat daardoor ook andere dieren worden gedood. We willen toe naar een situatie waarin de natuur zijn werk doet en we geen andere middelen gebruiken. Op basis van risiconiveau zetten we op dit moment nog Xentari in, een biologisch middel dat op de eiken wordt gespoten. Dat doen we alleen op locaties met een hoog risico. Op plekken in de bebouwde kom of bij woningen in het buitengebied zuigen we nesten weg.
Verschillende locaties, verschillende manieren van aanpak
Alle eiken die in eigendom zijn van het waterschap zijn in kaart gebracht. Het zijn er circa 4.900. Per locatie is beoordeeld of er een laag, gemiddeld of hoog omgevingsrisico is voor de mens door de eikenprocessierups. Onze nieuwe aanpak is nog niet zo lang van kracht. Daarom was het effect van natuurlijke bestrijding in 2021 nog klein. Het waterschap kiest er daarom voor om op sommige plekken met een hoog risico (circa 800 eiken), zoals bij campings en woningen, nog bestrijdingsmiddelen toe te passen. Bij de afweging of bestrijdingsmiddelen worden toegepast, is ook gekeken naar het voorkomen van beschermde vlindersoorten. Waar deze voorkomen wordt niet gespoten. Jaarlijks wordt dit op deze locaties met 20% afgebouwd, totdat vanaf 2025 geen bestrijdingsmiddelen meer worden ingezet. Bij ernstige overlast worden geconstateerde nesten weggezogen.
Locaties met matig of laag risico
Het overgrote deel van de eiken (4.100 stuks) staat op locaties waar mensen niet verblijven: langs doorgaande fiets- en wandelroutes, onderhoudspaden of in bos- en natuurgebieden. Hier vindt geen preventieve behandeling plaats. Indien nodig waarschuwt het waterschap voor rupsen. Als er toch een keer grote overlast ontstaat, dan worden nesten mogelijk alsnog weggezogen.
Waarom gebruiken wij minder bestrijdingsmiddelen?
Wij willen de natuurlijke vijanden van de eikenprocessierups zoveel mogelijk de ruimte geven. Als we (biologische) middelen inzetten, doodt dat de eikenprocessierupsen wel, maar helaas ook andere dieren, die belangrijk zijn voor de natuur. En dat willen we voorkomen. We zijn zuinig op onze aarde en de natuur en daarom kiezen we ervoor de natuur zoveel mogelijk haar werk te laten doen en de kracht van die natuurlijke situatie zo snel mogelijk terug te brengen in ons gebied: een robuuste natuurlijke kracht en zo weinig mogelijk niet-natuurlijke bestrijding.
Waar gebruiken we nog wel Xentari?
Deze kaart geeft de actuele bestrijding weer. Alle eiken van het waterschap staan op de kaart. De legenda laat zien waar we de bomen preventief hebben bespoten en op welke plaatsen we nesten wegzuigen. Op de kaart is ook te zien waar nesten zijn gezien. Buiten dat gebied zal niet worden gespoten en zullen we met natuurlijke middelen werken: nestkasten voor mezen, bloemrijke bermen of aangepaste maaimomenten.
Door in te zoomen en op een specifieke boom te klikken, zie je de status van de betreffende boom. Of er al inspectie is gedaan, of er een nest is gezien en of het nest al is weggehaald.