Wij geven je graag een aantal bezoektips mee:
Gemaal Veluwe en Pouwel Bakhuis in Wapenveld
Aan de Werverdijk in Wapenveld staan gemaal Veluwe en gemaal Pouwel Bakhuis. Op de plek waar gemaal Pouwel Bakhuis staat stroomt al eeuwenlang water naar de IJssel. Het landschap rond de gemalen draagt de tekenen van de vele dijkdoorbraken en natuurrampen die de Veluwe door de jaren heen teisterden. Sinds het graven van het Apeldoorns Kanaal in 1850 ontstond de noodzaak van een extra gemaal.
Al ruim 25 jaar vervangt gemaal Veluwe het oude gemaal. Het regelt de waterstand en pompt het teveel aan water weg uit een 20.000 hectare groot gebied in de IJsselvallei.
Gemaal Pouwel Bakhuis was oorspronkelijk een stoomgemaal. Na de Tweede Wereldoorlog zijn de stoommachines vervangen door elektromotoren. Van harte welkom!
Gemaal Veluwe/Pouwel Bakhuis, Werverdijk 4 in Wapenveld. Geopend zaterdag 13 september van 11.00 tot 16.00 uur. Toegang is gratis. Parkeerplaats is aanwezig.
Gemaal Eemnes
Op een markante plek in de polder staat Gemaal Eemnes. Al eeuwenlang wordt hier water uit de laaggelegen Eemnesserpolder afgevoerd naar de Eem. Bijzonder zijn de ruim honderd jaar oude elektrische pompen die in het gemaal staan. Slechts enkele keren per jaar starten en draaien deze antieke machines. Elk half uur demonstreren we de werking van het gemaal. Combineer het bezoek met een fietstocht door de mooie Eemnesser polder en langs de Eem. Of kom lopend langs het klompenpad Nesserpad.
Gemaal Eemnes, Korte Maatsweg 5 in Eemnes.
Geopend zaterdag 13 september van 10.00 tot 16.00 uur.
Toegang is gratis. Een ruime parkeerplaats ligt net voor de boerderij aan de Kortemaatsweg 3 in Eemnes.
Vijzelgemaal Rioolwaterzuivering Ede
Aan de rand van Ede staat het markante vijzelgemaal aan de Dwarsweg. Dit bijzondere gebouw werd tussen 1968 en 1972 gebouwd. Hoewel het gemaal sinds 1993 niet meer in gebruik is, kreeg het in mei 2025 opnieuw aandacht: het 1.660 ton wegende bouwwerk werd over een afstand van 150 meter verplaatst om ruimte te maken voor de uitbreiding van de slibvergistingsinstallatie. Het gemeentelijk monument van maar liefst 1.660 ton is uitgegraven en met behulp van 64 aslijnen naar z’n nieuwe plek aan de rand van de zuivering gereden. Door de verplaatsing blijft industrieel erfgoed behouden. Het gemaal is een tastbare herinnering aan de vooruitgang in waterzuivering een toonbeeld van het brutalisme. Tijdens Open Monumentendag zijn er kenners van de Vereniging Oud Ede aanwezig om uitleg te geven over de werking en geschiedenis van het gemaal.
Vijzelgemaal Ede, Dwarsweg 13 in Ede. Geopend zaterdag 13 september van 10.00 tot 16.00 uur.
Toegang is gratis. Parkeerplaats is aanwezig.
Benieuwd naar andere bijzondere gemalen?
Stoomgemaal Hertog Reijnout aan de Zeedijk in Nijkerk en het Putter Stoomgemaal aan de Arlersteeg 30 in Putten zijn onder stoom en zeker de moeite voor een bezoekje waard! Ga voor deze en nog veel meer prachtige monumenten naar www.openmonumentendag.nl
